Αν υπάρχει ένα ιστορικό γεγονός που, εδώ και 70 χρόνια, για την Αριστερά και το ΚΚΕ για κάθε αριστερό και κομμουνιστή θεωρείται το αποκορύφωμα του απαράδεκτου και επαίσχυντου συμβιβασμού, της άνευ όρων παράδοσης στον αντίπαλο, ενίοτε και της προδοσίας, αυτό το γεγονός είναι η Συμφωνία της Βάρκιζας, βάσει της οποίας τερματίστηκε και τυπικά η ένοπλη σύγκρουση του Δεκέμβρη του ‘44 ανάμεσα στον ΕΛΑΣ και τα βρετανικά στρατεύματα.
Η συμφωνία της Βάρκιζας υπογράφηκε πανηγυρικά στην Αθήνα, στη μεγάλη αίθουσα του υπουργείου Εξωτερικών, παρουσία Ελλήνων και ξένων δημοσιογράφων.
Ονομάστηκε, όμως, «Συμφωνία της Βάρκιζας» καθώς, για την επίτευξή της, είχε προηγηθεί διάσκεψη μεταξύ αντιπροσωπειών του ΕΑΜ και της κυβέρνησης Πλαστήρα -υπό την υψηλή επιτήρηση και τον έλεγχο των Εγγλέζων- στη βίλα Κανελλοπούλου που βρισκόταν δύο χιλιόμετρα από την παραλία της Βάρκιζας και λίγο πιο έξω από το χωριό Βάρη.
Μετά από τριάμισι χρόνια Κατοχής τα γερμανικά στρατεύματα αποχώρησαν από την Ελλάδα τον Οκτώβριο του 1944. Το τέλος της Κατοχής δεν έφερε την ειρήνη στη χώρα. Οι συγκρούσεις μεταξύ της μεγαλύτερης οργάνωσης του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ αφενός με άλλες αντιστασιακές οργανώσεις και αφετέρου με τους ένοπλους συνεργάτες των Ναζί είχαν δημιουργήσει μια κατάσταση πόλωσης και βίας, η οποία είχε επιδεινωθεί από την οικονομική κατάρρευση και τη δυστυχία που είχαν προκαλέσει οι κατακτητές. Η επιστροφή της εξόριστης ελληνικής κυβέρνησης από το Κάιρο στην Αθήνα μόνο προσωρινά κατεύνασε τα πνεύματα.
Η διαφωνία των υπουργών του ΕΑΜ με την κυβέρνηση του Γεωργίου Παπανδρέου σχετικά με τη συγκρότηση του μελλοντικού στρατού, οδήγησε στην παραίτηση τους. Η οριστική ρήξη ανάμεσα στο ΕΑΜ και την κυβέρνηση ήλθε στις 3 Δεκεμβρίου 1944, όταν η αστυνομία πυροβόλησε κατά του πλήθους που είχε συγκεντρωθεί μετά από κάλεσμα του ΕΑΜ. Το ΕΑΜ κινητοποίησε τον εφεδρικό ΕΛΑΣ και τις μονάδες που βρίσκονταν κοντά στην Αθήνα με αποτέλεσμα η στρατιωτική σύγκρουση να γενικευτεί και να περάσει στην ιστορία με την ονομασία Δεκεμβριανά. Η κυβέρνηση είχε την πολύτιμη στρατιωτική βοήθεια της Μ. Βρετανίας και τελικά μετά από σκληρές μάχες 33 ημερών στην πρωτεύουσα, οι δυνάμεις του ΕΛΑΣ υποχρεώθηκαν να αποσυρθούν στις 5 Ιανουαρίου 1945. Στα Δεκεμβριανά ο ΕΛΑΣ έχασε 2.000-3.000 άνδρες, ενώ άλλοι περίπου 7.500 πιάστηκαν αιχμάλωτοι. Από την κυβερνητική πλευρά σκοτώθηκαν 3.500 άνδρες, και οι Βρετανοί έχασαν 300 άνδρες. Η μάχη της Αθήνας σημαδεύτηκε από πολλές αγριότητες καθώς και από τη σύλληψη 8.000 ομήρων από τον ΕΛΑΣ, οι οποίοι μεταφέρθηκαν σε στρατόπεδα μακριά από την Αθήνα
Το μεταβαρκιζιανό καθεστώς αξιοποίησε το άρθρο 3 της Συμφωνίας της Βάρκιζας με τον τρόπο που προαναφέραμε για να εξαπολύσει εναντίον του συνόλου απλών αγωνιστών ένα άγριο κυνηγητό, το οποίο έμεινε στην ιστορία ως Λευκή Τρομοκρατία ή ως μονόπλευρος εμφύλιος πόλεμος.
Εχει επίσης σημασία να σημειωθεί ότι η Συμφωνία της Βάρκιζας έλαβε ειδική νομική μορφή στο μεταβαρκιζιανό καθεστώς.
Συγκεκριμένα, κατοχυρώθηκε νομικά με τη Συντακτική Πράξη 23 (23 Μαρτίου 1945- ΦΕΚ 68). Δηλαδή με ένα νομοθέτημα που κινούνταν έξω από την καθιερωμένη νομιμότητα και βασιζόταν στην ισχύ επιβολής που διέθετε η τότε εξουσία.
Κι αυτή η ισχύς επιβολής, τότε, δεν ήταν άλλη από τη δύναμη των βρετανικών όπλων.
Στους νομικούς κύκλους είναι γνωστό ότι οι Συντακτικές Πράξεις είναι νομοθετήματα που συναντώνται σε ιδιαίτερες και ανώμαλες καταστάσεις (επαναστατικές, δικτατορικές, κατοχικές κ.λπ.).
Τέτοια νομοθετήματα δεν μπορούν να αναιρεθούν αν δεν υπάρχει η δυνατότητα αναίρεσης ολόκληρου του συστήματος εξουσίας που τα επιβάλει. Γι’ αυτό και ο Ν. Ζαχαριάδης είχε γράψει πολύ αργότερα: «Για τη Βάρκιζα: η συμφωνία της ήταν κρατική πράξη. Εγώ δεν μπορούσα να τη διαγράψω με μια μονοκοντυλιά δίχως να προκαλέσω χάος και ανεπανόρθωτο, τότε, χτύπημα του κινήματος».
Παρά το γεγονός ότι κατά καιρούς από πολλούς -και από το ΚΚΕ αρχικά- η Συμφωνία της Βάρκιζας έχει χαρακτηριστεί ως ένας αναγκαστικός συμβιβασμός, η αλήθεια είναι πως επρόκειτο για έναν συμβιβασμό εντελώς απαράδεκτο, για μια συνθηκολόγηση άνευ όρων, από την πλευρά του ΕΑΜ και του ΚΚΕ. Ούτε ο συσχετισμός δυνάμεων ούτε η έκβαση των Δεκεμβριανών επέβαλαν τότε αυτή την εξέλιξη, δεδομένου ότι ο κύριος όγκος των δυνάμεων του ΕΛΑΣ ήταν ανέπαφος κι ετοιμοπόλεμος.
Η εφημερίδα «Ελευθερία» είχε δημοσιεύσει στις 16/1/1945 έναν χάρτη που έδειχνε ότι ο ΕΛΑΣ κατείχε -μετά τον Δεκέμβρη- τα τρία τέταρτα της επικράτειας της χώρας, δηλαδή 27 περιοχές επί συνόλου 31.
Οι Εγγλέζοι επιτελείς συμβούλευαν τον Τσόρτσιλ να βρεθεί πολιτική λύση γιατί ο πόλεμος εναντίον του ΕΛΑΣ έξω από την Αττική δεν μπορούσε να οδηγήσει σε συνθηκολόγηση του ΕΑΜικού κινήματος
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου