σοβαρό: το πρόβλημα της αυτοκτονίας. Τη στιγμή που αποφασίζεις πως η
ζωή αξίζει ή δεν αξίζει τον κόπο να τη ζήσεις, απαντάς στο βασικό
πρόβλημα της φιλοσοφίας. Τα υπόλοιπα, εάν ο κόσμος έχει τρεις
διαστάσεις, εάν το πνεύμα διαιρείται σε εννιά ή δώδεκα κατηγορίες,
ακολουθούν. Είναι παιχνίδια. Αρχικά πρέπει να απαντήσουμε. Και εάν
σύμφωνα με το Νίτσε, είναι αλήθεια πως για να εκτιμηθεί ένας φιλόσοφος
οφείλει να δίνει το παράδειγμα, καταλαβαίνουμε τι σημασία έχει η
απάντηση, αφού απ' αυτή εξαρτάται η τελική χειρονομία. Εδώ είναι φανερό
ότι πρόκειται για ευαισθησίες της καρδιάς, πρέπει όμως να εμβαθύνουμε σ'
αυτές για να τις καταλάβουμε.
Όταν διερωτώμαι πώς κρίνω ότι ένα τέτοιο ερώτημα είναι πιο
αναγκαίο από ένα άλλο, απαντάω ότι η πραγματικότητα το αναγκάζει να
τεθεί. Δεν είδα ποτέ κανένα να πεθαίνει για το οντολογικό επιχείρημα. Ο
Γαλιλαίος που ήταν κάτοχος μιας σημαντικής επιστημονικής αλήθειας, την
απαρνήθηκε ευκολότατα τη στιγμή που έβαζε τη ζωή του σε κίνδυνο. Από
μια άποψη έκανε καλά. Δεν άξιζε ν' ανέβει στην πυρά γι' αυτή την αλήθεια.
Το εάν η γη γυρίζει γύρω από τον ήλιο ή ο ήλιος γύρω απ' τη γη, δεν έχει
κατά βάθος σημασία. Είναι μια μάταιη απορία. Αντίθετα, παρατηρώ ότι
πολλοί άνθρωποι πεθαίνουν γιατί πιστεύουν πως η ζωή δεν αξίζει τον κόπο
να τη ζει κανείς. Βλέπω άλλους να σκοτώνονται, παραδόξως, για ιδέες ή
αυταπάτες που τους παρέχουν μια δικαιολογία για να ζουν (αυτό που
νομίζουν δικαιολογία για να ζουν αποτελεί συγχρόνως μια περίφημη
δικαιολογία για να πεθάνουν). Συμπεραίνω λοιπόν ότι το νόημα της ζωής
είναι το σπουδαιότερο από τα ερωτήματα. Πώς ν' απαντήσουμε; Πάνω σ'
όλα αυτά τα σημαντικά προβλήματα - καταλαβαίνω κι εκείνους που
διακινδυνεύουν να σκοτωθούν κι αυτούς που δεκαπλασιάζουν το πάθος για
ζωή - υπάρχουν κατά τα φαινόμενα δυό μονάχα μέθοδοι σκέψης, η
μέθοδος του ντε Λα Παλίς και η μέθοδος του Δον Κιχώτη. Μονάχα η
ισορροπία αληθοφάνειας και λυρισμού μπορεί να μας κάνει να νοιώσουμε
3την ίδια στιγμή τη συγκίνηση και τη σαφήνεια. Σ' ένα θέμα τόσο απλό και
παθητικό μαζί η επιστημονική και κλασική διαλεκτική οφείλει να
παραχωρήσει τη θέση σε μια απλούστερη πνευματική στάση που
προέρχεται από την ειλικρίνεια και τη συμπάθεια
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου