Στην περίπτωση του 1821, η λέξη και μόνο “ελευθερία” ήταν αρκετή για να καθορίσει το φιλελληνικό ρεύμα με την ισχύ της. Τι ενδιαφέρουν όλα αυτά τα παιδιά; Ίσως καθόλου, να σκεφτείτε. Ενδιαφέρουν όμως αυτούς που ασχολούνται με τα παιδιά. Το πνεύμα είναι πάντα με το δίκιο. Ποτέ το πνεύμα δεν εξαγοράστηκε. Γιατί όταν εξαγοράζεται παύει να είναι πνεύμα. Οπότε μέλημά μας είναι να φροντίζουμε να έχουμε… δίκιο.
Η αυγή του 19ου αιώνα γέμιζε σιγά σιγά τους λαούς της Ευρώπης με τα ιδανικά της ελευθερίας και της αυτοδιάθεσης. Η ήττα του Ναπολέοντα στο Βατερλώ και τα πολλά μικρά και μεγαλύτερα κινήματα έδειχναν μια ήπειρο σε αναβρασμό. Οι μεγάλοι της εποχής, ο Μέτερνιχ και οι φίλοι του δεν έβλεπαν με καλό μάτι όλη αυτήν την αναμπουμπούλα. Ήταν όμως η εποχή των ρομαντικών επαναστάσεων, ατομικών, κοινωνικών και εθνικών που σπινθήριζε στα μάτια και τις σκέψεις πολλών.
Οι περιηγητές και οι καλλιτέχνες που ταξίδευαν εκείνη την εποχή στην Ελλάδα γοητεύτηκαν από τη γη που κάποτε δοξάστηκε από τους αρχαίους συγγραφείς, ποιητές, φιλοσόφους, που γέννησε τη δημοκρατία, τις τέχνες και τις επιστήμες. Η παρουσία του φημισμένου Άγγλου ποιητή Λόρδου Βύρωνα έστρεψε ακόμα περισσότερα βλέμματα στην τουρκοκρατούμενη Ελλάδα που μόλις την άνοιξη του 1821 κινούσε το δικό της δρόμο προς το άγνωστο τέλος της ελευθερίας. Ο Βύρωνας περιοδεύει στην Ελλάδα μεταξύ 1809 και 1811 και επιστρέφοντας στην πατρίδα του προκαλεί το αυξημένο ενδιαφέρον των ευρωπαίων για την Ελλάδα που δεν είναι μια ερειπωμένη χώρα (τουλάχιστον ακόμα) αλλά μια χώρα με ζωή, ανθρώπους, τοπία ζωντανά. Κι όταν αυτή η γη βράζει, τότε όλα αρχίζουν να αλλάζουν.
Με το ξέσπασμα λοιπόν της επανάστασης το 1821 πολλοί φοιτητές, ρομαντικοί, ποιητές, στρατιωτικοί, ιδεολόγοι, προστρέχουν να υπερασπιστούν τους Έλληνες. Ανάγκη, όραμα, πίστη, ρομαντισμός. Κάτι απ’ όλα αυτά κι όλα μαζί. Λίγα χρόνια πριν, πολλοί ζωγράφοι και γενικότερα καλλιτέχνες παραλάμβαναν συστηματικά την έμπνευσή τους από την αρχαία Ελλάδα, την ιστορία και τη μυθολογία της. Είναι ο Ζακ Λουί Νταβίντ (Jacques Louis David) με τον πίνακα του “Ο Λεωνίδας στις Θερμοπύλες” (1814). Είναι “Η Σχεδία της Μέδουσας” (1819) Ζαν Λουί Τεοντόρ Ζερικώ (Jean Louis Theodore Geri Cault). Είναι ο “Λεωνίδας” του Αλεξάντρ Εβαρίστ Φραγκονάρ (Alexandre Evariste Fragonard, 1780-1850). Οι Έλληνες τους εμπνέουν, είναι φανερό. Όμως με τις πρώτες μάχες του 1821, ο Λεωνίδας, η Μέδουσα, ο Αχιλλέας, δίνουν τη θέση τους στους σύγχρονους Έλληνες, στην επικαιρότητα που τρέχει
Δύο είναι τα γεγονότα που στιγματίζουν και την επανάσταση αλλά και την άποψη των ξένων λαών για την ελληνική υπόθεση. Η Σφαγή της Χίου και η ανυπέρβλητη Έξοδος του Μεσολογγίου. “Η Σφαγή της Χίου” του Ευγένιου Ντελακρουά ξυπνά με το τρομερό τοπίο του τη θλίψη για έναν τόπο που καταστρεφόταν, που σφαζόταν δίχως λογική από τον ισχυρό δυνάστη. Και δεν ήταν πια φαντασία κάποιου ζωγράφου όλα αυτά ή αράδες κάποιου ποιητή αλλά η απτή, σκληρή πραγματικότητα που έγραφε τη δική της ιστορία. Η Ελλάδα καιγόταν. Κι όταν ο πίνακάς του παρουσιάζεται το 1824 σε έκθεση, καθηλώνει τη φιλότεχνη (και όχι μόνο) δυτική Ευρώπη.
Κάθε μέρα μέχρι της 25 του Μάρτη θα παρουσιάζουμε μέσα από το ΕΚΤΟΣ-ΥΛΗΣ ζωγράφους που επηρεάστηκαν αλλά και επηρέασαν με τους πίνακές τους την Ελληνική Επανάσταση.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου