Το μυθιστόρημα μας μεταφέρει κάπου στις πρώτες δεκαετίες του
19ου αιώνα. Μια νεαρή γυναίκα, καλλιεργημένη, μα φτωχή και άσημη, βγαίνει με
τον υποψήφιο σύζυγο της, εύπορο και αναγνωρισμένο. Η αγάπη τους είναι αμοιβαία.
Ωστόσο οι διαφορές ανάμεσά τους μεγάλες. Εκείνος την κατευθύνει στα καλύτερα
καταστήματα της πόλης, διατεθειμένος να της κάνει τα ωραιότερα δώρα - πλούσια
ενδύματα και λαμπερά κοσμήματα. Η γυναίκα όμως μας αφηγείται:
«Χάρηκα πολύ όταν επιτέλους τον έβγαλα από το κατάστημα με
τα μεταξωτά και ύστερα από ένα κοσμηματοπωλείο. Όσο πιο πολύ μου ψώνιζε, τόσο
πιο πολύ ένιωθα το πρόσωπο μου να καίει από μια αίσθηση ενόχλησης και
εξευτελισμού. Όταν μπήκαμε πάλι στην άμαξα και έγειρα πίσω αναψοκοκκινισμένη
και εξαντλημένη, θυμήθηκα κάτι που μες στη φούρια των γεγονότων, ζοφερών και
λαμπρών, το είχα λησμονήσει εντελώς: την επιστολή του θείου μου και την πρόθεση
του να με ορίσει κληρονόμο του.
"Θα με ανακούφισε πολύ", σκέφτηκα, "αν είχα
έστω και την ελάχιστη ανεξαρτησία. Αυτό το πράγμα, να με ντύνουν σαν να είμαι
καμιά κούκλα, ή να κάθομαι σαν δεύτερη Δανάη και να λούζομαι καθημερινά από τη
χρυσή βροχή, δεν τ' αντέχω καθόλου. [...] Αν είχα την προοπτική να συνεισφέρω
κάτι στην περιουσία του, θα υπέφερα πιο εύκολα να συντηρούμαι τώρα απ'
αυτόν".
Ανακουφισμένη κάπως απ' αυτή την ιδέα, τόλμησα να κοιτάξω
πάλι τον κύριο και μνηστήρα μου στα μάτια, τα οποία αναζητούσαν επίμονα το
βλέμμα μου, παρόλο που εγώ τ' απέφευγα, τόσο αυτά όσο και το πρόσωπό του. Όπως
μου χαμογέλασε, σκέφτηκα ότι το χαμόγελό του ήταν ίδιο μ' αυτό που θα πρόσφερε
ένας σουλτάνος, σε μια τρυφερή κι ευτυχισμένη στιγμή, σε μια δούλα που μόλις
την είχε γεμίσει χρυσάφια και πετράδια. [...]
"Μη περιμένετε από μένα να αναπληρώσω το κενό του
χαρεμιού σας", του είπα. "Ούτε να με θεωρείτε ισοδύναμη μ' ένα
χαρέμι. Αν η όρεξη σας τραβάει τέτοια πράγματα, κύριε, εμπρός, μη κάθεστε.
Τραβάτε στα παζάρια της Ισταμπούλ να σκορπίσετε σε αγορές δούλων τα χρήματα που
σας περισσεύουν και που μου φαίνεται ότι εδώ δυσκολεύεστε να τα ξοδέψετε με
ικανοποιητικό τρόπο".
"Κι εσύ τι θα κάνεις, Ζανέτ, όσο εγώ θα παζαρεύω τόσους
τόνους σάρκας και μια τέτοια ποικιλία από μαύρα μάτια;"
"Θα προετοιμαστώ να γίνω ιεραπόστολος και να διδάξω την
ελευθερία σ' όλους τους υπόδουλους ανθρώπους, των εγκλείστων του χαρεμιού σας
συμπεριλαμβανομένων. Θα παρεισφρήσω εκεί και θα υποκινήσω στάση. Κι εσείς
κύριε, ο μέγας σουλτάνος, πριν καλά καλά καταλάβετε τι συμβαίνει, θα είστε
δεμένος και χειροπόδαρα στο έλεός μας. Κι εγώ δεν πρόκειται να δεχτώ να λύσω τα
δεσμά σας, αν πρώτα δεν υπογράψετε έναν χάρτη, τον πιο φιλελεύθερο που
παραχώρησε ποτέ δεσπότης".
Απόσπασμα από τη "Τζέην Έυρ" της Σάρλοτ Μπροντέ
[μετάφραση Δ.Κικιζα, εκδόσεις Σμίλη]. Έργο δημοσιευμένο πρώτη φορά το 1847 κι
ένα από τα κλασικότερα λογοτεχνικά έργα του 19ου αιώνα.
Εν έτει 2014, πόσες άραγε να είναι οι ομοιότητες και πόσες
οι διαφορές, όχι μόνο της στάσης των αντρών απέναντι στα "πολύτιμά τους
τρόπαια", μα και των ίδιων των γυναικών απέναντι στον εαυτό τους και στη
σχέση τους με το αντρικό φύλο;
Θα είχαν πολλά να διδαχτούν, και οι μεν και οι δε, από τη
Τζέην Έυρ...
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου