Η Έλα ταυτίζει το όνομά της με το scat singing (χρήση της φωνής ως μουσικό όργανο), δημιουργεί την περίφημη σειρά άλμπουμ των songbooks, ερμηνεύοντας κομμάτια σημαντικών μουσικών, όπως οι Ντιούκ Έλινγκτον και Γκέρσουιν, και συνεργάζεται με τους μύθους της τζαζ. Ανάμεσά τους οι Λούις Άρμοστρονγκ, Ντίζι Γκιλέσπι, Μπένι Γκούτνμαν, Τσάρλι Πάρκερ, Κάουντ Μπείσι. Το τραγούδι της “When I get low I get high” είναι ενδεικτικό του τρόπου με τον οποίο προσπαθεί να αντιμετωπίσει τη ζωή. Θέλει να ξεχάσει τα δύσκολα και φτωχικά παιδικά της χρόνια, που πολλοί τα συγκρίνουν με αυτά της Μπίλι Χολιντέι. “Όποτε τραγουδούσε, ακουγόταν τόσο χαρούμενη. Η Έλα Φιτζέραλντ έκανε ακόμα και τραγούδια όπως το μελαγχολικό Love For Sale να ακούγονται χαρούμενα.” γράφει ο Σκοτ Γιάνοου στη βιογραφία της.
Η Έλα Φιτζέραλντ γεννήθηκε στις 25 Απριλίου 1917, στο Νιούπορ Ντιουζ της Βιρζίνια. Η μητέρα της, μετακομίζοντας μαζί της -μαζί με τον πατριό της-στη βιομηχανική πόλη Γιόνκερς, βόρεια της Νέας Υόρκης, την εμψυχώνει να ασχοληθεί με το τραγούδι. Λέγεται πως, μετά το θάνατο της μητέρας της, εγκαταλείπει τον πατριό της, ο οποίος την κακομεταχειριζόταν, και πηγαίνει στο Χάρλεμ, όπου βγάζει τα προς το ζην τραγουδώντας και χορεύοντας στους δρόμους και ειδοποιώντας τις ιερόδουλες μόλις η αστυνομία πλησίαζε στα μέρη τους.
Τα πρώτα της χρήματα από το χώρο του θεάματος τα κέρδισε σε ηλικία 18 ετών, όταν, το 1934, μπαίνει στο περίφημο Apollo Theater, στο Χάρλεμ, για να συμμετάσχει σε έναν ερασιτεχνικό διαγωνισμό χορού. Το τρακ της είναι τεράστιο, με αποτέλεσμα να μην καταφέρει να κάνει ούτε ένα χορευτικό βήμα. Όταν κάποιος της ζητά να τραγουδήσει, εκείνη λέει το “Judy” και κερδίζει τα πρώτα της είκοσι πέντε δολάρια.
Διακρίνεται σε αρκετούς διαγωνισμούς ταλέντου, και στα μέσα της δεκαετίας του ’30 γνωρίζει τον Μπένι Κάρτερ και μέσω αυτού τον αρχηγός και ντράμερ της προσωπικής του ορχήστρας, Τσικ Γουέμπ. Μαζί του ηχογραφεί τις πρώτες μεγάλες επιτυχίες της. Ανάμεσά τους το Α-Tisket, Α-Tasket και το Undecided. Πέντε χρόνια αργότερα πέθανε ο Γουέμπ και η Φιτζέραλντ έγινε αρχηγός του συγκροτήματος για τα επόμενα δύο χρόνια, ώσπου την ανακάλυψε ο Νόρμαν Γκρανζ, που ήταν ιδιοκτήτης της μοναδικής τζαζ δισκογραφικής εταιρείας Verve, και έγινε μάνατζέρ της
Ο Τσικ Γουέμπ την προσέχει και πάρα τις αρχικές του αντιρρήσεις, της επέτρεψε να τραγουδήσει με την μπάντα του για ένα βράδυ. Στα 20 της χρόνια είχε γίνει ήδη μύθος στο Χάρλεμ. Μένει με τον Τσικ Γουέμπ -τον μέντορά της- μέχρι το θάνατό του και συνεργάστηκε με την μπάντα του ως το 1941, χρονιά που ξεκινά τη σόλο καριέρα της.
Παντρεύεται τον Μπέντζαμιν Κόρνεγκει, χωρίζουν και ξαναπαντρεύεται στα 30 της με τον μπασίστα Ρέι Μπράουν, με τον οποίο αποκτά ένα γιο. Δουλεύει με τον Νόρμαν Γκραντζ, και λίγο αργότερα ο Ντίζι Γκιλέσπι της δείχνει το δρόμο του μπίμποπ. Κάνει περιοδείες σε όλο τον κόσμο, ενώ πραγματοποιεί λίγες εμφανίσεις στο σινεμά και στην τηλεόραση.
Πλάθει το μύθο της, ξεπερνώντας τις προκαταλήψεις που είχε η λευκή Αμερική για τους μαύρους πολίτες της. Με αυτόν τον τρόπο, εκτός από τα αμέτρητα μουσικά βραβεία – τα οποία κερδίζει σε όλη της τη ζωή- είναι και η πρώτη γυναίκα που πήρε το Award of the Los Angeles Urban League, ένα βραβείο για την πολύτιμη συμβολή της στη γεφύρωση του χάσματος μεταξύ των φυλών και των γενεών.
Η Έλλα Φιτζέραλντ είχε εκείνο το μοναδικό χάρισμα να συνδυάζει τα τραγούδια μεταξύ τους και να τα τραγουδά το ένα μετά το άλλο. Το Every time we say goodbye, είναι το τραγούδι το οποίο περνά στις μεγαλύτερες επιτυχίες παγκοσμίως
Η Έλλα Φιτζέραλντ είχε εκείνο το μοναδικό χάρισμα να συνδυάζει τα τραγούδια μεταξύ τους και να τα τραγουδά το ένα μετά το άλλο. Το Every time we say goodbye, είναι το τραγούδι το οποίο περνά στις μεγαλύτερες επιτυχίες παγκοσμίως
Τη δεκαετία του ‘80, η κρυστάλλινη φωνή της αρχίζει να ραγίζει. Τα τρομακτικά προβλήματα όρασης που αντιμετωπίζει και η εξαιρετικά υψηλή τιμή σακχάρου – αυτός ήταν και ο λόγος του ακρωτηριασμού της, λίγο πριν “φύγει” από τη ζωή – την καταπονούν. Οι εμφανίσεις της αραιώνουν σημαντικά και το 1994 αποσύρεται από τη δημόσια ζωή. Η ευλογημένη θεία φωνή της, που είχε τη δυνατότητα να αποδώσει κάθε είδος μουσικής, “σβήνει” στα 79 της χρόνια.
Η εκπληκτική ερμηνευτική της ικανότητα περικλείεται στη φράση που έγραψε για την κορυφαία ερμηνεύτρια, Έλα Φιτζέραλντ, ο Ντιουκ Έλινγκτον: “ Ο μεγάλος μαέστρος, ο κ. Τοσκανίνι, είχε πει κάποτε, αναφορικά με τους τραγουδιστές, πως υπάρχουν οι καλοί ή κακοί μουσικοί. Στο επίπεδο της μουσικής δεξιοτεχνίας και της μουσικής αντίληψης, η Έλα Φιτζέραλντ είναι πέρα από κάθε κατηγορία.”
Η ιδανική, μεγάλη, αγαπημένη γυναικεία φωνή του 20ου αιώνα, γκρέμισε τα σύνορα που χωρίζουν τα κράτη, τις φυλές, τα φύλα… Η Έλλα Φιτζέραλντ ακόμα και αν δεν έβρισκε τις λέξεις να εκφράσει αυτό που ένοιωθε, έλεγε «Ίσως αν τραγουδήσω με καταλάβετε καλύτερα…» Και ήταν αλήθεια… Γιατί με το θείο χαρισμά της – τη φωνή της- ήξερε να μιλά κατευθείαν στην καρδιά…
Πηγές:
-Ella Fitzgerald: Α biography of the first lady of Jazz, Stuart Nicholson
-Ella Fitzgerald, Scott Yannow
-Vanity Fair
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου